İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ NADİR ESERLER KÜTÜPHANESİ 03334 NUMARADA KAYITLI ŞİİR MECMUASI “MECMU’A-İ KASÂİD VE GAZELİYÂT-I MÜNTEHABÂT”
Author:
Abstract
Yazma eser kütüphanelerimizde sayı itibarıyla en çok bulunan eser türleri arasında yer alan mecmualar, klasik Türk edebiyatı açısından çeşitli bilgilere ulaşmamıza imkân sağlayan önemli kaynaklardandır. Arapça “cemꜥ” (toplama, bir araya getirme) kökünden gelen mecmua, farklı kişilere ait metinlerin/metin parçalarının derleyici tarafından bir araya getirildiği eserler bütünü olarak tarif edilir. Mecmuada bir araya getirilen metinler arasında çoğunlukla benzer veya ortak olan taraflar da diyebileceğimiz bir uyum vardır. İçeriği tamamıyla mürettibinin estetik anlayışı, zevki ve dünya görüşüne bağlı olarak oluşturulan mecmualar, ismi kaynaklarda zikredilen veya hiç zikredilmemiş olan pek çok şairi ve şiiri muhafaza eden mühim eserlerdir. Edebiyat tarihimizin önemli kaynaklarından olan mecmualarda bugün elimizde olmayan bir esere veya bir şairin divanında yer almayan şiirlerine, hatta divan sahibi olmayan şairlerin şiirlerine rastlamak mümkündür İhtiva ettiği devrin edebî ve kültürel yönünü de aksettiren mecmualarla ilgili son yıllarda gerek lisansüstü tez olarak gerekse makale formatında çok sayıda çalışma yapılmış olup hâli hazırda da devam eden pek çok çalışma bulunmaktadır. Devam edenlerden biri de İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde “Mecmu’â-i Kasâid ve Gazeliyât-ı Müntehâbât” ismiyle ve “03334” numarada kayıtlı mecmua üzerine tarafımızca hazırlanmakta olan yüksek lisans tez çalışmasıdır. Mecmua, isminden de anlaşılacağı üzere ağırlıklı olarak kaside ve gazel nazım şekliyle yazılmış manzumeleri ihtiva etmektedir. Bunun yanında mecmuada “tahmis, terkib-bend, terci’-bend, murabba, muhammes” gibi nazım şekilleriyle yazılan pek çok şiir de bulunmaktadır. Çalışmada şimdiye dek üzerinde herhangi bir akademik çalışma yapılmamış olan “Mecmu’â-i Kasâid ve Gazeliyât-ı Müntehâbât” isimli mecmua tanıtılacaktır.
Keywords
Abstract
Magazines, which are among the most numerous types of works in our manuscript libraries, are important sources that allow us to access various information about classical Turkish literature. Coming from the Arabic root "cem" (to collect, bring together), magazine is defined as a body of works in which texts/text fragments belonging to different people are brought together by the compiler. Among the texts brought together in the magazine, there is usually a harmony that we can call similar or common aspects. Magazines, whose contents are created entirely depending on the aesthetic understanding, relish and worldview of their authors, are important works that preserve many poets and poems whose names are mentioned in the sources or not mentioned at all. In magazines, which are important sources of our literary history, it is possible to come across a work that we do not have today, or poems of a poet that are not included in his divan, or even poems of poets who do not have a divan. In recent years, there have been many studies on magazines that reflect the literary and cultural aspects of the period they contain, both in postgraduate thesis and in article format. There are many studies that have been done and are currently ongoing. One of the ongoing ones is the master's thesis work being prepared by us on the magazine registered under the name "Mecmu'â-i Kasâid ve Gazeliyât-ı Müntehâbât" and number "03334" in the Rare Works Library of Istanbul University. As its name suggests, the magazine contains poems written mainly in ode and ghazal verse. In addition, there are many poems written in verse forms such as "tahmis, tekib-bend, terci'-bend, murabba, muhammes" in the magazine. In the study, the magazine named "Mecmu'â-i Kasâid ve Gazeliyat-ı Müntehâbât", on which no academic study has been conducted so far, will be introduced.