Author :
Abstract
Özet
Divan şiiri kelime çeşitliliği ve anlam dünyası olarak tükenmez bir hazine niteliğindedir. Bu dönem şairlerinin Türkçe dışında Arapça ve Farsçayı kullanmaları, etkileşimde oldukları farklı milletlerin kültür öğeleri ve hayal dünyalarına şiirlerinde yer vermelerinin bunda etkisi büyüktür. Divan şairlerinin şiirleri incelendiğinde bu şairlerin şiirlerinde yaşadıkları toplumun yaşam tarzına, günlük hayatına, günlük hayatta kullanılan eşyalara sıkça yer verdiği görülmektedir. Nâbî, Osmanlı devletinin siyasi olarak Duraklama Dönemi; edebi olarak ise Nef’î, Sâbit, Nâilî-i Kadîm, Fehîm-i Kadîm ve Şeyhülislâm Yahyâ gibi önemli şairlerin yaşadığı olgunluk dönemi sayılabilecek bir döneminde 17. yüzyılda yaşamış ve eser vermiştir. Geniş Osmanlı coğrafyasının birçok şehrini dolaşan Nâbî, o dönemin günlük yaşantısını ve günlük yaşantının önemli bir öğesi olan aydınlatma araçlarını şiirlerinde sıkça kullanmıştır. Mum, çıra, kandil vb. araçları hem gerçek anlamıyla hem de benzetme unsuru olarak kullanan Nâbî, şiirlerinde farklı imajlar çizmiş ve özgün benzetmeler kullanmıştır. Bu çalışmada Nâbî’nin şiirlerinde kullanılan aydınlatma araçları ve araçların benzetme unsuru olarak kazandığı anlamlar incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Abstract
Divan poetry is an inexhaustible treasure in terms of vocabulary and meaning. The use of Arabic and Persian languages other than Turkish by the poets of this period and the cultural elements and imaginations of the different nations they interacted with in their poems had a great effect on this. When the poems of Divan poets are examined, it is seen that these poets frequently include the lifestyle of the society they live in, their daily life, and the items used in daily life. Nâbî, the Period of Political Stagnation of the Ottoman State; In terms of literature, he lived and produced works in the 17th century, during a period of maturity when important poets such as Nef'î, Sâbit, Nâilî-i Kadîm, Fehîm-i Kadîm and Şeyhülislâm Yahyâ lived. Nâbî, who traveled to many cities of the wide Ottoman geography, frequently used the daily life of that period and the lighting tools, which were an important element of daily life, in his poems. Candle, kindling, oil lamp etc. Nâbî, who uses tools both literally and as an element of simile, has drawn different images and used original similes in his poems. In this study, the lighting tools used in Nâbî's poems and the meanings of the tools as a metaphor were examined.
Keywords
- Baltacı, Halil (2013). Saf Aşkın Üstadı: Ahmed Gazzali ve Tasavvuf Anlayışı, Tasavvuf: İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, 32, s. 1-41.
- Banarlı, Nihat Sami (2021). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Bilkan, Ali Fuat (2020). Nâbî Divanı (2 c), İstanbul: Akçağ Yayınları.
- Bilkan, Ali Fuat (1998). Nâbî; Hikmet-Şair-Tarih, Ankara: Akçağ Yayınları
- Bingöl, Duygu (2018). Meşâ’irü’ş-Şu’arâ’da Hayâl Tasarımları, Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi TEBDİZ Özel Sayısı, C 2, S 4, s. 142-155.
- Devellioğlu, Ferit. (1999). Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
- Demirci, Mehmet (1997). Hakîkat-i Muhammediyye, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C 15, s. 179-180, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- Erginli, Zafer (2006). Metinlerle Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kalem Yayınevi.
- Kaplan, Mahmut (2012). Hikmet Şairi Yusȗf Nâbî, Ankara: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları.
- Kaya, Hasan (2015). Divan Şiirinde Mum, Mum Kitabı, (Editör: Emine Gürsoy Naskali), s. 118-147, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Onay, A. Talât (1996). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı (Haz. Cemal KURNAZ), İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Pakalın, Mehmet Zeki (1993). Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü (3 Cilt), İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Pala, İskender (2007). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul: Kapı Yayınları.
- Sarıçoban, Levent (2022). Klasik Türk Şiirinde Ev Eşyaları, Doktora Tezi, Ardahan: Ardahan Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
- Şentürk, Ahmet Atillâ (2017). Osmanlı Şiiri Kılavuzu 2, İstanbul: Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları Merkezi OSEDAM.
- Şentürk, Ahmet Atillâ (2020). Osmanlı Şiiri Kılavuzu 4, İstanbul: Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları
- Tenik, Ali (2009). Nâbî'nin Tasavvuf Düşüncesi, Şâir Nâbî Sempozyumu, s. 189-218, Şanlıurfa: Şanlıurfa Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü.
- Uludağ, Erdoğan (2020). Bir Güzellik Unsuru Olarak Fuzûlî’nin Gazellerinde Saç, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, C 3, S 1, s. 241-294.
- Yılmaz, Ozan (2013). Gelenekten Deyişe Klasik Türk ve Fars Edebiyatlarının Ortak İfade Biçimlerinden Başa Toprak Saçmak, TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, S 2, s. 336-350.
- Yılmaz, H. Kâmil (2004). Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, İstanbul: Ensar Yayınları.
- Yiğit, Ahmet Selman (2018). Nâbî Divanı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük), Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kubbealtı Lügati (Erişim tarihi: 10.12.2022). Misbah, http://www.lugatim.com/s/MİSBAH
