Author:
Abstract
Carl Gustav Jung’un arketipsel sembolizm kuramı, kolektif bilinçdışının yansımaları olarak nitelendirilen arketipler üzerine kurulmuştur. Arketipler, ilkel imgeler ya da söylence motiflerinden oluşurlar. Bu nedenle ruhun yapısını ve ilkel insanın düşünüşünü, semboller aracılığıyla anlatan mit, masal, efsane vb. sözlü anlatım türlerinde sıklıkla yer alırlar. Jung’un insanlığın “birleşme/bireyleşme süreci”ni anlatan arketipsel sembolizm kuramı ile kahramanlarının erginleşme süreçlerinin anlatıldığı masallar arasında sıkı bir ilişki vardır. Bireyin değil, toplumun bilgeliğini yansıtan masallar, halkın psikolojisi, ruhu, sosyolojisi, ahlakı vb. konulara dair pek çok bilgiyi barındırırlar. Buradan hareketle halk masallarını çözümleme çalışmalarının, bir nevi kolektif bilinçdışının arketiplerini çözümlemeye benzediği söylenebilir. Bu çalışma, Kırşehir’den derlenen Keçeli Kız adlı masalı, arketipsel sembolizm yöntemiyle açıklayarak çözümlemek amacıyla kaleme alınmıştır. Bu amaçla, masalın kolektif bilinçdışında saklanarak günümüze ulaştırılan arketipleri, gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, masalda sembol dilinin ardına gizlenmiş karanlıklar, çözümlenerek aydınlatılmaya çalışılmıştır. Yapılan arketipsel çözümleme denemesinde, Jung’un yazılarında en sık vurguladığı dört arketip, “persona”, “gölge”, “anima” ve “animus” üzerinde durulmuştur. İncelemenin sıralaması, bilinçdışında en kolay tespit edilen arketipten en zor tespit edilene doğru yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda ise masaldaki arketiplerin olumlu ve olumsuz yönleri açıklanarak, toplumsal ve kültürel veriler elde edilmeye çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Carl Gustav Jung's theory of archetypal symbolism is established based on the archetypes characterized as reflections of the collective unconscious. Archetypes consist of primitive images or myth motifs. For this reason, they frequently exist in verbal narratives such as myths, fairy tales, legends, etc. that describe the structure of the soul and the thought of the primitive human through symbols. There is a close relationship between Jung's theory of archetypal symbolism, which tells about the "unification/individuation process" of humanity, and the fairy tales, which tells about the maturity process of their heroes. Fairy tales that reflect the wisdom of the society, not the individual, contain a lot of information about subjects such as the psychology, spirit, sociology and morality of the people. From this point of view, it can be said that the analysis of folk tales is similar to analyzing the archetypes of the collective unconscious. The aim of this study is to explain and analyze the fairy tale called “Keçeli Kız”, compiled from Kırşehir, by using archetypal symbolism method. For this purpose, archetypes that have been stored in the collective unconscious of the fairy tale have been tried to be revealed. In addition, the darkness hidden behind the symbol language in the fairy tale has been tried to be resolved and enlightened. During the study of archetypal analysis, four archetypes, “persona”, “shadow”, “anima” and “animus”, which Jung emphasized frequently in his writings, have been emphasized. The sequence of the study is from the most easily detected archetype in the unconscious to the most difficult one. As the conclusion of the study, it has been tried to obtain social and cultural data by explaining the positive and negative aspects of the archetypes in the fairy tale.